Mowa jest dla człowieka podstawową formą komunikacji. Dzięki niej każda jednostka tworzy osobniczy styl posługiwania się językiem i własny sposób wyrażania. Warto przyjrzeć się czynnikom tworzącym mowę, jako składnikom kształtującym swoisty sposób komunikacji.
- Artykuł pochodzi z: Jastrzębowska-Jasińska, A., Kwiatkowska, P. , Plichta, A., Wyrębkiewicz, P. (2017). Tempo mowy, a osobowość u osób dorosłych [w:] M. Janiszewska, M.A. Nowak, Wyzwania fizjoterapii – wybrane zagadnienia, Lublin: Wydawnictwo Naukowe TYGIEL sp.z.o.o.
Można zatem wyróżnić następujące składniki mowy: język, tekst, nadawanie, odbiór. Pomijając językowe aspekty mowy skupiamy się na suprasegmentalnej płaszczyźnie języka. Jest ona istotna dla niniejszych badań opisanych w artykule, szczególe zainteresowanie kierujemy w stronę zagadnienia tempa mowy. Zauważamy, że większość osób nie przywiązuje wagi do tego, w jakim tempie realizuje swoje wypowiedzi. Jednak tempo mowy to istotna część naszego sposobu porozumiewania się, która wpływa nie tylko na rozumienie i odbiór nadawanego przez nas komunikatu, ale również stanowi środek ekspresji. Oddaje także charakter nadawcy, wiąże się z emocjami, predyspozycjami anatomicznymi i intelektualnymi oraz jak się okazało podczas podsumowania wyników – z wykonywanym zawodem. Wobec powyższego, można stwierdzić, że tempo to dość istotny składnik mowy, który wpływa na jakość komunikacji jednostki ludzkiej. Zastanawiająca jest kwestia powiązania tempa mowy z osobowością człowieka. Osobowość jest złożoną całością, dzięki której zachowujemy pewną spójność życia i funkcjonujemy, jako niepowtarzalna jednostka. Osobowość jest też cechą względnie stałą, więc jako czynnik warunkujący tempo mowy powinna determinować określoną szybkość mowy człowieka. W artykule postawione zostaje pytanie: czy to właśnie tempo mowy będzie zależało od osobowości jednostki, a tym samym dyktowało sposób jej ekspresji?
Wpływ osobowości na nasz sposób wyrażania jest oczywisty, ale czy osobowość wpływa bezpośrednio na tempo mowy? Tu formują się problemy badawcze, które kształtują cel opisywanych analiz: Czy istnieje wyraźny związek tempa mowy i osobowości? Co wpływa na szybkość wypowiedzi? Czy tempo mowy może oddawać to, jakimi ludźmi jesteśmy? A wreszcie czy jeżeli determinowane jest przez względnie stałe cechy człowieka to czy można je swobodnie zmienić? Te pytania pojawiają się w kontekście omawianego zagadnienia i warto podjąć próbę odpowiedzi na nie. Warto podkreślić, iż badania prowadzono wśród osób dorosłych, których mowa jest w pełni ukształtowana i pozbawiona wad. U badanych obserwowano związek pomiędzy tempem mowy a osobowością (neurotyczność, ekstrawersja, otwartość na doświadczenie, ugodowość sumienność). Poniżej zaprezentowane są wyniki badań nad przedmiotowym zagadnieniem. Zauważamy konieczność prowadzenia dalszych badań dotyczących tempa mowy ze względu na niewielką ilość polskojęzycznych publikacji opisujących to zagadnienie.
